Naastenliefde, wijsheid en de kracht van overgave
Half april 2024. Vroeg in de ochtend keek ik uit een dakraam van ons huis over de huizen in de straat. Ik zag de bomen, die al flink groen waren en hoorde vogels fluiten. Een warm gevoel van rust ging door me heen. Ik realiseerde weer hoe gelukkig ik ben dat ik in Nederland woon, waar ik elke dag zonder oorlog kan opstaan en in alle vrijheid mijn werk mag doen. Hoe anders is dat in andere landen, waar hele steden worden plat gebombardeerd en mensen elke dag honger hebben en vrezen voor hun leven.
Begin april stond ik in het Spaanse dorpje Frigiliana op het Plaza De Las Tres Culturas. Vlakbij het plein staat een driekantige zuil met op elke zijde het teken van een de drie wereldreligies: het christendom, het jodendom en de islam. De geschiedenis van de regio vertelt dat door de eeuwen heen mensen uit de christelijke, Arabische en Sefardische culturen vreedzaam hebben samengeleefd in deze omgeving. Ook vandaag de dag komen hier mensen vanuit alle windstreken vreedzaam samen.
Verderop in het dorp staat een ander beeld. De tekens van de drie wereldreligies zijn daar samengevoegd als één teken. Achter het beeld staat een olijfboom, symbool voor vrede, verzoening en hoop. Het aanbieden van een olijftak is al eeuwenlang een verzoenend gebaar.
Die drie tekens in één beeld samengevoegd. Het trof mij recht in mijn hart. Zo hoort het te zijn, dacht ik. Als kind begreep ik al nooit hoe mensen eindeloos ruzie met elkaar konden maken, maar als volwassene lukt het me evenmin. Waarom vechten mensen maar door met elkaar, beschieten ze elkaar met kogels en raketten en worden er willens en wetens zoveel mensenlevens verwoest? Zijn dat niet allemaal mannen en vrouwen die niets liever willen dan een normaal bestaan, waarin ze kunnen leven met hun dierbaren en werken om hun talenten in de wereld te zetten en hun bestaan vorm te geven?
Onlangs las ik het boek Gaza Dagboek van Ton van der Kroon. Hierin schrijft hij dat het christendom gaat over naastenliefde, het jodendom over wijsheid en de islam over de kracht van overgave. En dat deze drie in essentie een eenheid vormen, maar ook dat overgave wellicht het moeilijkste is wat te leren valt in het leven. Zeker in gebieden waar oorlog aan de orde van de dag is.
Moeilijk of niet, voor mij kwam in wat ik in het Gaza Dagboek las over het christendom, jodendom en de islam samen in het beeld dat ik in dat Spaanse dorpje zag: drie wereldculturen die samensmelten tot één beeld, als teken van vreedzaam samenleven. Dat vele regio’s in de wereld daar ver van verwijderd zijn is me duidelijk. Toch blijf ik hopen dat ook daar ooit de beweging naar verzoening wordt gemaakt. Ik blijf vertrouwen op de eeuwenoude symboliek van de olijftak en de wetenschap dat een olijfboom langzaam groeit en rust en tijd nodig heeft om te bloeien.